Banner Viadrina

Profil badawczy

Cechą dydaktyki i badań na Katedrze Nauk Politycznych: Porównawcza Analiza Systemów Politycznych, Ruchów Społecznych i Kultur jest kierowanie analitycznego spojrzenia na związki między zjawiskami kulturowymi, zmianami społecznymi a strukturami i procesami politycznymi z punktu widzenia politologii porównawczej. Podstawą jest przypuszczenie, że ralcje w obszarze władzy i kultury są ze sobą wzajemnie powiązane. Zjawisk kulturowych -  jak np. zmiany w obszarze religijnym – nie można zrozumieć, bez spojrzenia na sprawowanie władzy. Ale sprawowania władzy także nie można zrozumieć bez analizy umożliwiających, stabiloizujących lub osłabiających je podstaw kulturowych – jaką jest np. kultura polityczna. Dydaktyka orientuje się zatem na trzy istotne obszary politologii porównawczej, mianowicie analizę szstemów, ruchów i kultur politicznych. Interesuje nas funkcjonowanie demokracji i inne formy sprawowania władzy, jak można zrozumieć aktorów politycznych i ich strategiczne zachowania i jaką rolę odgrywa kultura polityczna. W odnosieniu do wszystkich trzech istotnych obszarów stosowane jest zróżnicowane pojęcie polityki:

polityka jako formy polityczne w postaci struktur i instytucji (polity)

polityka jako procesy polityczne w sensie konfliktów i uczestniczących w nich aktorów politycznych (politics)

polityka definiowana jako treści polityczne, czyli konkretne pola konfliktów i polityka państwowa.

Oferta dydaktyczna celuje na przekazanie teoretycznych, metodycznych i analitycznych podstaw politologii porównawczej tak by umożliwić studentom zastosowanie ich podczas analizy zjawisk politycznych, społecznych i kulturowych.

 

Stałe treści zajęć

W obrębie porównawczych nauk społecznych na naszym wydziale katedra pokrywa w cyklu wielosemestrowym nastepujące dziedziny:

a) systemy polityczne

  • porównawcza nauka o rządzeniu (comparative government, n.p. systemy rządowe i wyborcze)
  • Zmiana struktur politycznych (Regime Change)
  • analiza systemów i policy output systemów politycznych, w tym przede wszystkim obszar migracji i multikulturalizmu

b) ruchy polityczne

  • aktorzy polityczni i strategie, przede wszystkim partie, ruchy społeczne
  • pochodzenie, motywy kulturowe  i efekty specyficznych ruchów politycznych jak np. radikalizm prawicowy

c) kultury polityczne

  • normatywne podstawy stosunków władzy („państwo”, legitymacja, porządek publiczny, podstawy teorii demokratycznych)
  • socjalizacja polityczna, zmiana hierarchii wartości
  • religia i polityka

Poza tym oferowane są regularnie podstawowe zajęcia wprowadzające w główne działy dziedziny:

  • wstęp do nauk politycznych – wykład i ćwiczenie/ tutorium
  • wstęp do porównania systemów politycznych – wykład i ćwiczenie/ tutorium
  • wstęp do teorii politycznych i historii idei politycznych

 

Zajęcia ponadprogramowe 

Kulturoznawcze i interdyscyplinarne zainteresowania katedry objawiają się również w tym, że wspólnie z klolegami innych kierunków wciąż są poszukiwane punkty przecięcia polityki z innymi społecznymi, kulturowymi i historycznymi obszarami, jak pokazują następujące przykłady:

  • You’ll never walk alone… Kultura piłki nożnej (Minkenberg/ Rosenberg)
  • Władza i architektura (Asendorf/ Minkenberg)
  • Carl Schmitt, Leo Strauss i amerykańscy neokonserwatyści (Kittsteiner/ Minkenberg)
  • Obcokrajowcy, cudzoziemcy i obywatele w Niemczech i Europie (Martiny/ Minkenberg)
  • Religia i społeczeństwo w nowoczesności (Minkenberg/Pollack)

 

Główne obszary badawcze

1. polityka i religia w demokracjach liberalnych

Centralnym obszarem badań jest analiza relacji religii z polityką w demokracjach liberalnych w warunkach modernizacji i sekularizacji. Za pomocą porównawczych analiz politycznych zbadane zostaną istotne dla społeczeństwa obszary polityki jakimi są np. Polityka migracyjna, polityka etyczna i polityka integracji europejskiej.

Nas interesuje empirycznie jaki wpłym mają atkorzy religijni, zachowanie wyborcze, tradycje wyznaniowe lub relacje pomiędzy kościołem a państwem na sprawowanie i rezultaty polityki.

Z perspektywy teorii demokracji w cemtrum zainteresowania stoi pytanie, jak w warunkach pluralizacji kulturowej regulowane może być różnorodność religii i jak odnosić się do działalności religii w sferze publicznej.

2. Radikalizm prawicowy na Zachodzie i Wschodzie 

Drugi istotny obszar zajmuje się zjawiskiem radykalizmu prawicowego w demokracjach Europy zachodniej, środkowo- wschodniej i wschodniej. Radykalizm prawicowy jest badany w postaci partii radykalnie prawicowych i populistycznych, ruchów społecznych, pojedynczych członków oraz struktur formalnych i nieformalnych. Pytania badawcze odnoszą się tutaj głównie do tego, jak funkcjonuje interakcja partii radykalnie prawicowych z innymi prartiami i organizacjami politycznymi, jak mozna tłumaczyć, że partie radykalnie prawicowe reprezentowane są w parlamentach Europy środkowo-wschodniej, a nawet niekiedy uczestniczą w rządach.  Badane jest w jaki sposób partie te przyciągają do siebie grupy wyborców i za pomocą jakich dyskursów i strategii wyborcy ci są mobilizowani. Z punktu widzenia doradztwa politycznego chodzi o to, by znaleść odpowiedzi na pytanie, jak grupy radykalnie prawicowe reagują na polityczną represję, zwłaszcza ze strony konstytucyjnego państwa demokratycznego.

3. Polityka migracjyjna i integracyjna w starych i nowych państwach imigracyjnych 

Ten punkt obejmuje pytania badawcze z obszaru migracji i integracji. W szczególności interesuje nas, jak działają mechanizmy włączania i wykluczania w poszcególnych państwach narodowych i jakie zamierzone i niezamierzone efekty społecznego włączenia lub wykluczenia wynikają z prowadzenia danej polityki. Jednocześnie powstaje pytanie, na ile procesy migracyjne i integracyjne w ogóle mogą być sterowane politycznie. Empirycznie i porównawczo badany jest dostęp migrantów do praw politycznych, socjalnych i kulturalnych. Analizie poddawana jest artykulacja przynależności narodowej oraz samolokalizacja migrantów w obszarze tożsamości narodowej i ponad narodowej.

4. Kultura polityczna i Państwo

Głównym punktem zainteresowania tego obszaru badań są pytania, w jaki sposób powstają i funkcjonują stolice w nowych demokracjach i nowych narodach. Szczególne znaczenie mają tu ukształtowanie architektoniczne oraz planowanie urbanistyczne; szczególną uwagę zwraca się tu na te miasta, które – jak w przypadku Brasilii – powstały na desce kreślarskiej.

 

A detailed description of ongoing research projects and international cooperation ventures can be found here.