Banner Viadrina

01: Deutsche und Polen pendeln durch die Zeit - Polaków i Niemców podróż pociągiem przez epoki

01-01-Frankfurter_Bahnhof-1870-Berger-167-NEU ©Sammlung Manfred Berger

Prezentowane zdjęcie Dworca Frankfurckiego w Berlinie pochodzi z około 1870 r. Wcześniejszy dworzec czołowy z 1842 r. widoczny jest po prawej stronie, natomiast wielka hala odjazdowa została zbudowana w 1869 r. Dworzec Frankfurcki został przebudowany w latach 1879-1881 w celu powiększenia hali i został nazwany Dworcem Śląskim.

[Kolekcja Manfred Berger]

G01-01-Berlin-Schlesischer_Bhf-1902-Postkarte ©Sammlung Jan Musekamp

Dworzec Śląski około 1900 r. W latach 1950-1987 nosił nazwę Dworca Wschodniego, następnie, aż do 1998 r. funkcjonował jako Dworzec Główny. Od tego momentu ponownie nosi nazwę Dworca Wschodniego. Nie należy go mylić z noszącym identyczną nazwę dworcem końcowym Królewsko-Pruskiej Kolei Wschodniej Berlin – Królewiec, który znajdował się około 100 metrów dalej w kierunku północnym. Obecnie na jego miejscu znajduje się siedziba wydawnictwa gazety Neues Deutschland.

[Kolekcja Jan Musekamp]

01-02-BA-Erkner_1962-Bild183-89698-0002 ©Bundesarchiv, Bild 183-89698-0002 / Fotograf: Krüger

Utrudnienia spowodowane pracami modernizacyjnymi i autobusowa komunikacja zastępcza często występowały już w przeszłości. Na zdjęciu autobusy czekające na pasażerów w Erkner 15 stycznia 1962 r., gdy Niemieckie Koleje Rzeszy przeprowadzały poważne prace torowe między Frankfurtem a Berlinem.

[Bundesarchiv, Bild 183-89698-0002 / Fotograf: Krüger]

Od Kolei Berlińsko-Frankfurckiej do Regionalnego Ekspresu

W 1842 roku Towarzystwo Kolei Berlińsko-Frankfurckiej otworzyło połączenie kolejowe między obu miastami. Linia stała się jednym z najważniejszych połączeń kolejowych Europy, które odgrywało istotną rolę w polsko-niemieckich relacjach. W związku z tym Uniwersytet Europejski Viadrina i Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorzowie Wlkp. postanowiły przygotować wystawę na temat tej kolei.

Gdy od 1842 r. między Frankfurtem a Berlinem zaczęły kursować pociągi, mieszkający w zasięgu tej kolei doświadczyli zjawiska „unicestwienia odległości i czasu”, jak trafnie zauważył historyk Wolfgang Schivelbusch. Zaledwie siedem lat po otwarciu pierwszej kolei w jednym z niemieckich państw – linii między Norymbergą a Fürth – na „uprzemysłowieniu podróży” skorzystali również mieszkańcy Frankfurtu: podobnie jak Heinrich Heine, który będąc na emigracji w Paryżu nagle znalazł się nad Morzem Północnym, tak nie tylko Berlin, lecz również Hamburg i Szczecin znalazły się w strefie oddziaływania miasta nad Odrą.

Kolej szybko stała się ważną osią komunikacyjną – najpierw między Marchią Brandenburską i Berlinem, a niedługo później sięgającą również do Wrocławia i Śląska. Obok transportu towarów piętno na charakterze tej linii kolejowej odcisnęli przede wszystkim podróżnicy, ludzie dojeżdżający codziennie do pracy, kupcy i żołnierze. W minionych latach dołączyli do nich studenci Uniwersytetu Europejskiego Viadrina. O wzrastającym obecnie znaczeniu linii kolejowej dla polsko-niemieckiej i międzynarodowej komunikacji świadczą nie tylko cieszące się sporym powodzeniem pociągi Regionalnego Ekspresu linii 1 i Berlin-Warszawa-Express, lecz również wzrastające przeładunki towarów w terminalu kontenerowym we Frankfurcie nad Odrą.

Wraz z naszymi partnerami i sponsorami zapraszamy Państwa do zapoznania się z historią i dniem dzisiejszym tej linii kolejowej!

Zuggarnitur RE 1 heute ©Victoria Perez und Caroline Kolasa G01-02-Bahnhof_Frankfurt_Oder_heute ©Jan Musekamp

Skład pociągu RE1 przed obecnym dworcem we Frankfurcie z pasażerskim parowozem tendrzakiem Stowarzyszenia Miłośników Kolei we Frankfurcie nad Odrą w tle (wyprodukowany w 1934 r., wycofany ze służby w 1976 r., od 1995 r. eksponowany w tym miejscu). Od 2012 r. Deutsche Bahn Regio modernizuje wagony piętrowe zbudowane w końcu lat 90. XX wieku. Kursują one z prędkością maksymalną 160 km/h.

[Victoria Perez i Caroline Kolasa]

Obecny dworzec kolejowy zbudowany w latach 1923-1924. Po kapitalnym remoncie w latach 1998-2013 znalazło się w nim miejsce na sklepy i lokale gastronomiczne.

[Fotograf: Jan Musekamp]